قالب مثنوی چیست ؟ آشنایی با این قالب شعر

mahdi karamad mahdi karamad mahdi karamad · 1403/05/25 14:12 · خواندن 1 دقیقه

در این مقاله قالب مثنوی از قالب های پر کاربرد زبان شیرین فارسی را بررسی می کنیم.
آثار فراوانی به این قالب نگاشته شده اند که از بلند آوازه ترین آنها می توان از شاهنامه فردوسی و بوستان سعدی تا مثنوی معنوی مولوی نامبرد.
این قالب قالب آهنگین ، دارای وزن و قافیه ، و همچنین دارای ردیف اختیاری است و هر بیت می تواند متمایز از دیگر ابیات قافیه و یا ردیف جداگانه ای داشته باشد.
در اغلب موارد قالب مثنوی برای اشعار بلند استفاده می شود.


به چند مثال از این قالب دقت کنید:

۱.به نام خداوند جان آفرین
حکیم سخن در زبان آفرین

۲.قطره دانش که بخشیدی به خویش
متصل گردان به دریا های خویش

در مثال اول آفرین ردیف و جان و زبان قافیه هستند.
در مثال دوم ردیفی جود ندارد و تنها خویش و خویش به دلیل معنای متفاوت قافیه اند.

نکته: تنها به همین دو روش یعنی با قافیه و ردیف و یا فقط با قافیه می توان شعر نوشت و ردیف به تنهایی در مثنوی کاربردی ندارد.